Cách trồng cây chùm ngây và cách chăm sóc cây qua từng giai đoạn

Cây chùm ngây là một cây vô cùng đặt biệt. Loài cây này được ứng dụng rất cao, từ làm thuốc chữa bệnh, phòng lụt, nguồn thực phẩm cho động thực vật, cho đến làm nguồn dinh dưỡng cho thế giới thứ 3. Chính vì tính đa tác dụng như trên, và để rộng rãi bạn đọc biết được cách trồng cây chùm ngây mà trong chuyên mục lần này chúng tôi sẽ giới thiệu đến các bạn cách trồng cây chùm ngây và chăm sóc cây chùm ngây theo từng giai đoạn.

I. KỸ THUẬT ƯƠM TRỒNG CÂY CHÙM NGÂY

Thời vụ thích hợp gieo ươm cây chùm ngây từ tháng 5 – 8. Sau 6 – 8 tháng trồng cây chùm ngây, cây bắt đầu cho quả. Quả được thu hoạch giữa tháng ba và tháng tư, sau đó thu lại một đợt nữa trong tháng 9 và tháng 10.

1. Chuẩn bị:

Túi bầu PE 11 x 20cm hoặc chậu cây cảnh đựng hỗn hợp ruột bầu. Thành phần ruột bầu gồm 80% đất mặt tầng AB + 20% phân hữu cơ đã hoai. Đất làm ruột bầu được đập sàn nhỏ trộn đều với phân và đổ vào bầu thật đầy, sau đó xếp thành luống có chiều ngang 0,8 – 1m, chiều dài tùy ý, khoảng cách giữa 2 luống 0,4m.

2. Xử lý hạt:

Ngâm hạt chùm ngây với nước ấm 60⁰C (2 sôi, 3 lạnh) trong 24 giờ, sau đó đem gieo.

3. Gieo ươm:

+ Gieo trực tiếp: Dùng túi bầu PE hoặc chậu nhựa có lỗ thoát nước, đựng hỗn hợp ruột bầu. Sau đó đặt hạt sâu khoảng 25mm dưới lớp đất xốp, phủ và nén đất nhẹ. Sau 3 – 6 ngày hạt nẩy mầm, và cây sẽ ló ra khỏi mặt đất sau chừng 1 tuần. Trong thời gian gieo ươm phải đảm bảo đất luôn ẩm vừa phải, và đặt chậu trong mát.

+ Ươm vào túi bầu PE hoặc chậu:

Cách 1: Ngâm hạt trong nước ấm 60⁰C 24 giờ, hạt sau khi ngâm, vớt ra trộn với cát, ủ trong bao tải, hoặc rơm rạ mỗi ngày tưới một lần, 3 – 6 ngày sau hạt nẩy mầm, đem hạt ươm vào túi bầu PE hoặc chậu nhựa chứa đất tơi xốp có khoét lổ rút nước, tưới nước vừa đủ ẩm, tránh úng nước, khoảng 1 tuần sau cây nhú lên, chờ 6 – 8 tuần cây khỏe.

II. GIÂM CÀNH CÂY CHÙM NGÂY

– Chọn cành giâm: Chọn những cành bánh tẻ (không quá non hoặc quá già) hoặc các nhánh từ cành chính trên những cây chùm ngây khỏe mạnh, lấy đoạn từ gốc đến hết phần bánh tẻ, không lấy phần ngọn. “Gốc cành được ngâm trong nước tránh cho cành khỏi mất nước”.

– Cắt cành giâm: Chọn các đoạn thân cành có đường kính từ 2 – 3 cm, cành được cắt với chiều dài từ 10 – 15 cm, mang 2 – 3 cặp lá, cắt bớt phiến lá. Các vết cắt nên cắt xéo, sắc ngọt và tránh bầm dập.

– Ngâm cành giâm vào thuốc trị nấm: Sau khi cắt ra từng đoạn cành, nhúng cành giâm vào thuốc trị nấm. Thời gian ngâm vào thuốc diệt nấm bệnh từ 20 – 30 phút.

– Nhúng gốc cành vào thuốc kích thích ra rễ, như NAA, IBA và NAA + IBA (tỷ lệ 1:1), nồng độ kích thích tố thích hợp từ 2.000 – 3.000 ppm, và giâm ngay vào bầu hoặc líp ươm đã soi lổ.

– Cắm cành giâm vào bầu đất líp ươm: Hỗn hợp gồm tro trấu (25%), cát sông (75%), hạt cát thô, hỗn hợp được trộn đều và cho vào bầu hoặc líp, cần đảm bảo ẩm độ thường xuyên trên 80 % trong tuần lễ đầu, sau 45 ngày có thể mang trồng cây chùm ngây trong chậu hoặc thay bầu đất nuôi cây.

– Chăm sóc cành giâm: Trước khi chuyển cây chùm ngây ra bầu đất nên tưới nước ướt đẫm, xới nhẹ, lấy cành giâm cắm trên líp ươm vào bầu đất hoặc bầu đất giâm cành xé bỏ vỏ bầu và cắm vào bầu đất mới. Thành phần bầu đất gồm: tro trấu, đất mặt, phân chuồng. Bầu đất cần được tưới đủ ẩm trước khi cắm cành giâm đã có rễ vào bầu, líp đặt bầu ươm cành giâm cần được che nắng trong thời gian đầu, dần dần cho cành giâm tiếp xúc với nắng nhẹ, sau đó tăng dần lượng chiếu sáng để cành giâm ra rễ mạnh hơn và đưa dần cành giâm ra ánh sáng hoàn toàn. Khi cành giâm đã phát triển mạnh có thể bón phân pha loãng để giúp cây sinh trưởng tốt hơn.

III. CÁCH TRỒNG CÂY CHÙM NGÂY

Cây ươm trồng bằng cây con hoặc bằng cành giâm trong chậu hoặc túi bầu PE được 6 – 8 tuần lễ, đã đâm rễ và cây cứng cáp, cao 10 – 20cm có thể đem trồng cây chùm ngây.

Trồng cây chùm ngây phân tán: cây cách cây từ 1,5 – 2,0m, trồng tập trung: cây cách cây 2m hàng cách hàng 3m (mật độ 1.666 cây/ha).

Đào hố rộng 30 x 30cm, sâu 30cm, mỗi hố đào cách nhau 1,5 – 2m. Hố được đào trước khi trồng cây chùm ngây từ 7 – 10 ngày. Tiến hành bón lót phân NPK (15-15-15) từ 100-200gr/hố hoặc phân hữu cơ sinh học từ 1-1,5kg/hố. Sau khi bón phân xong phủ một lớp đất mịn dày 1-2cm.

Trước khi bỏ cây xuống hố phải xé túi bầu, lưu ý không để phạm vào rễ cái. Cho cây vào giữa hố, giữ cây thẳng, dùng tay vun lớp đất mịn xung quanh vào gốc cây. Vừa vun, vừa nén chặt gốc, lấp đất cao hơn cổ rễ từ 2-3cm, giữ ẩm 2 – 3 tuần cây sẽ sống khỏe, đến lúc đó không cần phải thường xuyên tưới nước.

IV. CHĂM SÓC CÂY CHÙM NGÂY THEO TỪNG GIAI ĐOẠN

Giai đoạn cây chùm ngây còn non: giai đoạn này được xác định từ khi hạt nảy mầm cho đến khi cây cao khoảng 15 – 20 cm, đây là giai đoạn cây sống trong vườn ươm với điều kiện nhiệt độ khoảng 25 – 26o C, thoáng mát, nắng vừa phải. Vì là cây sống trong điều kiện khô hạn, nên đất phải nhỏ, tơi và không thấm nước. Giai doạn này nên sử dụng loại đất trấu xơ dừa: thoáng, xốp, không giữ nước.

Giai đoạn cây chùm ngây trưởng thành: đây là thời kỳ cây phát dục, được xác định từ cây non cho đến lúc cây ra hoa lần đầu tiên; giai đoạn này cây có đặc trưng là sinh trưởng nhanh về chiều cao, đường kính thân, tích lũy sinh khối cao nhất. Thời gian này nên tiến hành kiểm tra và trồng dặm ngay những cây bị chết. Làm cỏ vun gốc.

Giai đoạn cây chùm ngây ra hoa, kết quả: Khoảng 6 – 8 tháng sau khi gieo trồng cây chùm ngây, cây sẽ cho hoa. Thường ra hoa mỗi năm một lần vào khoảng tháng 4 – 6, mùa quả khoảng tháng 7 – 9. Chăm sóc cây chùm ngây định kỳ 2 lần/năm, gồm phát dọn thực bì, làm cỏ, bón phân, vun gốc cây rộng 1m và bón phân cho cây, chăm sóc lần 1 lượng phân bón 100gr- 200gr NPK/lần bón. Bón liên tục trong 3 năm đầu.

V. MỘT SỐ SÂU BỆNH HẠI CHÍNH

Trong quá trình trồng cây chùm ngây ta sẽ bắt gặp một số bệnh hại như: Sâu bệnh hại thường gặp là Ruồi đục quả Gitona spp., các loài bọ cánh cứng hại lá cây con và cây chồi giâm hom như: Mylloceus discolor, M.viridanus, Ptochus ovulum, thực vật ký sinh Dendrophthoe flacata và các nấm hại như: Cercospora moringicola, Sphaceloma morindae, Puccinia moringae, Oidium sp., Polyporus gilvus…

VI. THU HOẠCH LÁ

Trồng cây chùm ngây được 3 tháng, đạt chiều cao khoảng 60cm. Tiến hành cắt ngọn và tỉa cành.

Sau khi trồng 6 tháng, cây cao khoảng 2m, đây là thời kỳ thu hoạch chính, trung bình cây có thể cho từ 500 – 900gr lá tươi/cây/tháng.

Sau khi thu hoạch lá, tiến hành bón phân và cắt tỉa. Những tược non phát triển tiến hành cắt tiếp, cắt chỉ chừa lại khoảng 10cm.

Lưu ý khi sử dụng cây chùm ngây: Tuy công dụng của cây chùm ngây là rất lớn, nhưng cây chùm ngây cũng có mặt hạn chế của nó. Đặc biệt, có một nhóm người tuyệt đối phải cẩn thận với cây chùm ngây: Xem chi tiết tại: Nguyên nhân và bằng chứng Cây chùm ngây gây vô sinh

Xem thêm: